Biblioterapia
Pracując z młodzieżą szkolną opracowuje się odrębne modele zajęć dla:
– uczniów niepełnosprawnych,
– uczniów przewlekle chorych,
– uczniów z poczuciem odrzucenia czy krzywdy,
– uczniów sprawiających kłopoty wychowawcze,
– uczniów mających kłopoty z prawem,
– uczniów uzależnionych,
– uczniów mających kłopoty w nauce,
– uczniów nieśmiałych, mających poczucie niskiej wartości,
– uczniów zdolnych i wybitnie zdolnych.
Metody i formy pracy stosowane w biblioterapii :
Metody poszukujące zwane problemowymi : prowadzą do wzbogacenia wiedzy, poznania procesów i zjawisk, ustalania przyczyn i skutków. Można je podzielić na :
a) pogadanki humanistyczne
b) dyskusje
c) gry dydaktyczne.
Metody podające zwane informacyjnymi : mają dostarczyć określonych wiadomości, zaliczamy do nich opis, opowiadanie, wyjaśnienie.
Metody uczenia poprzez przeżycia emocjonalne : służą realizacji zadań wychowawczych oraz rozwijaniu aktywności emocjonalnej, artystycznej i estetycznej. Wdrażają do procesu oceniania wartości, kształtują sądy i opinie.
Metody oparte na działaniu czyli metody praktyczna : polegają na uczeniu się w toku działania, na stosowaniu reguł, zasad w zabawie i pracy, stymulują działanie.
Formy pracy z tekstem :
– czytanie lub słuchanie tekstu,
– zapoznanie z treścią tekstu,
– streszczenie poszczególnych wątków,
– analiza i interpretacja tekstu literackiego,
– omówienie problemowe tekstu,
– cytowanie ze zrozumieniem,
– wyodrębnienie postaci, ich zachowania oraz wyrażenie stosunku do bohaterów utworów,
– sąd nad bohaterami,
– wypowiadanie się na temat ilustracji w książkach, ustalenie związku tekstu z ilustracjami,
– opowiadanie treści czytanych tekstów oraz układanie opowiadań twórczych dotyczących dalszych losów bohaterów,
– ilustrowanie treści czytanego tekstu wytworami plastycznymi,
– czytanie z podziałem na role,
– recytacje (zwłaszcza poezji)
– inscenizowanie tekst,
– pisanie listów do głównego bohatera lub innych postaci,
– technika uspakajająca, która ma wywołać refleksję oraz poprawić koncentrację,
Podział materiałów biblioterapeutycznych :
tradycyjne środki biblioterapeutyczne : literatura popularna (proza, poezja, dramat), książki zabawki, książki wydane alfabetem Braille’a, „Książki Łatwe w Czytaniu”
czytelnicze materiały alternatywne : książki „mówione”, zabawki edukacyjne, gry dydaktyczne, terapeutyczne programy komputerowe, nagrania odgłosów przyrody, zdjęcia, obrazy, filmy edukacyjne itp.
Dokonuje się również rzeczowego podziału materiałów biblioterapeutycznych :
uspokajające (sedativa) : książki przygodowe, powieści młodzieżowe, baśnie i bajki, literatura fantastyczna i humorystyczna,
pobudzające (stimulativa) : są to książki o tematyce awanturniczo-przygodowej, wojenne, podróżnicze, popularnonaukowe,
refleksyjne (problematica) : to powieści obyczajowe, biograficzne, psychologiczne i socjologiczne, a także z wątkiem romansowym,
sacrum : teksty, które pozwalają na przeżycie uniesienia.